Słownik Terminów

Przeglądając oferty i prowadząc korespondencję handlową z potencjalnymi partnerami z zagranicy, natrafisz często na skróty lub terminy. Nie wszystkie jednak są zrozumiałe, dlatego poniżej znajdziesz wyjaśnienia tych najczęściej spotykanych.

OEM – (ang. Original Equipment Manufacturer) – firma sprzedająca pod własną marką produkty wytworzone przez inne firmy. Mianem OEM określa się w szczególności firmy, które znajdują fabrykę z interesującym ich produktem, po czym zlecają produkcję z własnym logo, a następnie dystrybuują taki towar, dając swoją gwarancję, licencje itp. Termin jest mylący, gdyż OEM nie jest wytwórcą (manufacturer), lecz sprzedawcą sprzętu dla użytkownika końcowego. Takie określanie jest bliższe zachodowi. W Polsce częściej jednak mówi się OEM na oryginalną fabrykę. Chińczycy z kolei używają sformułowania OEM order, czyli zamówienie OEM.

ODM – (ang. Original Design Manufacturer) – to termin bliźniaczy do OEM. Rożnica polega na tym, że tutaj wskazuje się na design, projekt.

T/T – (ang. telegraphic transfer) – to po prostu przekaz pieniężny (w formie przedpłaty), czyli najłatwiejsza metoda zapłaty za towar zamówiony w Chinach (lub gdziekolwiek indziej). Formy tej używa się zwłaszcza w przypadku małych zamówień lub zamówień próbek, a co za tym idzie stosuje się ją głównie przy transporcie lotniczym. W Polsce odbiera się towar wraz z dokumentami i interes załatwiony. Oczywiście jest tutaj pewne ryzyko, jeśli dostawca chce nas oszukać, nie odzyskamy pieniędzy, ani nie zobaczymy towaru. Termin czasami nazywany zamniennie z Wire Transfer (z ang. transfer kablowy).

L/C – (ang. letter of credit) – w Polsce termin ten to akredytywa. Taki sposób zapłaty za towar zabezpiecza obie strony. Akredytywę wydaje bank importera, w której gwarantuje przelew, gdy zostaną przedstawione dokumenty świadczące o wysłaniu towaru. Większość akredytyw ma status „nieodwołalności” (ang. irrevocable). W praktyce wygląda to tak, że importer zleca akredytywę w banku w Polsce, który z kolei zwraca się z nią do banku w Chinach. Następnie kontrahent z Chin udaje się do banku z dokumentami poświadczającymi wysyłkę towaru, a bank wypłaca mu pieniądze i przesyła dokumenty do Polski. Wówczas importer płaci należność bankowi w Polsce, otrzymuje dokumenty i na ich podstawie odbiera towar ze statku (zazwyczaj jest to przewóz statkiem ze względu na dużą objętość, akredytywy stosuje się po prostu przy większych zamówieniach).

D/P – (ang. documents against payment) – instrument podobny do L/C.

R&D – (ang. research and development) – to skrót określający dział badań i rozwoju jaki znajduje się w wielu firmach. To w takim właśnie dziale powstają koncepcje nowych produktów i ulepszane są już istniejące.

LCL – (ang. less than container load) jest to określenie, które może występować przy warunkach zamówienia. Partner informuje nas, że nie musimy zamawiać całego kontenera i zrealizuje wysyłkę również mniejszych ilości. DHL nazywa tę usługę jako drobnicowe przesyłki morskie.

INCOTERMS (ang. international commercial terms) – międzynarodowe reguły handlu, ekon. zestaw najpowszechniej stosowanych formuł handlowych, określających zakres obowiązków i zobowiązań umownych sprzedającego w stosunku do kupującego. Są to reguły, które określają warunki dostawy. Incoterms zostały opracowane przez Międzynarodową Izbę Handlową w Paryżu. Najnowsza wersja pochodzi z 2000 i jest określana jako Incoterms 2000. Są zalecane przez Międzynarodową Izbę Handlową ICC. Pierwsza wersja została ogłoszona 1936, a następne: 1953, 1967, 1976, 1980 i 1990. Ich celem jest ułatwienie i przyspieszenie zawierania kontraktów, a jednocześnie uniknięcie nieporozumień, wynikających z odmiennych interpretacji tych samych określeń w różnych krajach. Obecnie Incoterms zawierają wykładnię 13 formuł handlowych, z których każda jest oznaczona 3-literowym skrótem (pierwsze litery ich angielskich nazw). Są podzielone na 4 grupy oznaczone odpowiednio literami: C (CFR, CIF, CPT, CIP), D (DAF, DES, DEQ, DDU, DDP), E (EXW), F (FCA, FAS, FOB). Kryterium podziału stanowi zakres ryzyka oraz obowiązków sprzedającego i kupującego. Dzieli się je także na formuły zaliczane do tzw. grup formuł loco (grupa E) lub franco (grupy C, D, F). Zgodnie z wykładnią formuł loco, sprzedający jest zobowiązany postawić towar do dyspozycji kupującego w miejscu jego powstania lub w miejscu, w którym towar znajduje się w momencie podpisania kontraktu — są to tzw. formuły miejsca. W formułach franco, strony kontraktu precyzują miejsce, do którego sprzedający musi dostarczyć towar na własny koszt i ryzyko. Incoterms określają koszty i odpowiedzialność pomiędzy nabywcą i sprzedawcą oraz odzwierciedlają rodzaj uzgodnionego transportu. Reguły te, muszą znaleźć się na takich dokumentach jak faktura handlowa, czy konosament. Zazwyczaj stosuje się je w postaci skrótów, których wyjaśnienia znajdują się poniżej.

 

EXW (ang. Ex Works)
Formuła EXW oznacza, że kupujący odbiera towar z miejsca jego wydania przez sprzedającego (np. fabryka). Koszty transportu, formalności związane z odprawą celną (jeśli jest wymagana) i ubezpieczenie towaru  spoczywa na kupującym. Ryzyko utraty lub uszkodzenia towaru przechodzi ze sprzedającego na kupującego w momencie gdy towar opuści miejsce wydania.
Formuła ma zastosowanie przy wszystkich rodzajach transportu.

FOB (ang. Free On Board)
Formuła FOB oznacza, że sprzedający zobowiązany jest dostarczyć towar przewoźnikowi wyznaczonemu przez kupującego. Koszty dostawy, na zasadniczej drodze przewozu, nie są opłacone przez sprzedającego. Ryzyko utraty lub uszkodzenia towaru przechodzi ze sprzedającego na kupującego w momencie gdy towar przekroczy linię burty statku w porcie załadunku.
Formuła FOB wymaga od sprzedającego dokonania odprawy celnej towarów przeznaczonych na eksport.
Kupujący musi ponieść wszystkie koszty i pozostałe ryzyko związane z transportem, od momentu kiedy towar znajdzie się na statku.
Formuła ma zastosowanie w transporcie morskim lub śródlądowym.

FCA (ang. Free Carrier)
Formuła FCA oznacza, że sprzedający w uzgodnionym terminie dostarcza towar do miejsca, w którym zostanie on załadowany, a więc przewoźnikowi wyznaczonemu przez kupującego. Koszty transportu i ubezpieczenie towaru spoczywa na kupującym. Od momentu przekazania towaru przewoźnikowi, ryzyko utraty lub uszkodzenia towaru przechodzi ze sprzedającego na kupującego.
W przypadku, gdy załadunek towaru na środek transportu przewoźnika następuje w siedzibie sprzedającego, ma on obowiązek załadować towar. Jeśli jednak miejsce wydania towaru jest inne (np. port), dostawę uważa się za dokonaną po przekazaniu towaru przewoźnikowi, na środku transportu wysłanym przez sprzedającego. Wyładunek towaru ze środka transportu nie należy do obowiązków sprzedającego.
Formuła ma zastosowanie przy wszystkich rodzajach transportu.

FAS (ang. Free Alongside Ship)
Formuła FAS oznacza, że, sprzedający zobowiązany jest dostarczyć towar wzdłuż burty statku (czyli do nabrzeża, przy którym zacumowany jest statek) w określonym porcie. W tym momencie ryzyko utraty lub uszkodzenia towaru przechodzi ze sprzedającego na kupującego. Kupujący staje się też odpowiedzialny za transport i ubezpieczenie. Obowiązek odprawy celnej (jeśli jest wymagana) i poniesienie kosztów z tym związanych ponosi sprzedający.
Formuła ma zastosowanie w transporcie morskim lub śródlądowym.

DES (ang. Delivered Ex Ship)
Formuła DES oznacza, że, sprzedający jest zobowiązany do dostarczenia towaru do dyspozycji kupującego na statku, w określonym punkcie przeznaczenia. Sprzedający ponosi koszty załadunku towaru na statek, koszty frachtu i ubezpieczenia towaru, aż do momentu dotarcia statku do portu przeznaczenia w punkcie umożliwiającym wyładunek towaru. W gestii kupującego są koszty wyładunku i koszty ryzyka uszkodzenia lub utraty towaru, a także dokonania odprawy celnej importowej.
Formuła ma zastosowanie w transporcie morskim lub śródlądowym.

DEQ (ang. Delivered Ex Quay)
Formuła DEQ oznacza, że sprzedający ma obowiązek przekazać towar do dyspozycji kupującego na uzgodnionym nabrzeżu w porcie przeznaczenia. W tym też miejscu ryzyko utraty lub uszkodzenia towaru przechodzi na kupującego, podobnie jak obowiązek odprawy celnej importowej (jeśli jest wymagana).
Formuła ma zastosowanie w transporcie morskim lub śródlądowym.

DDU (ang. Delivered Duty Unpaid)
Formuła DDU oznacza, że sprzedający ma obowiązek przekazać towar na środek transportu do dyspozycji kupującego, w określonym miejscu przeznaczenia oraz ponieść związane z tym koszty i ryzyko. Koszty wyładunku i koszty odprawy celnej importowej (jeśli jest wymagana) leżą po stronie kupującego. Strony mogą dokonywać modyfikacji tej formuły, np. DDU (VAT Paid) – DDU (VAT opłacony).
Formuła ma zastosowanie przy wszystkich rodzajach transportu.

DDP (ang. Delivered Duty Paid)
Formuła DDP oznacza, że sprzedający bierze na siebie prawie wszystkie zobowiązania (jedynie ubezpieczenie transportu nie jest obowiązkowe). Podobnie jak w formule DDU, sprzedający na własny koszt dostarcza towar na środku transportu do dyspozycji kupującego, w określonym miejscu przeznaczenia. Dodatkowo w tej formule sprzedający ponosi koszty odprawy celnej importowej. O ile formuła EXW najbardziej sprzyja sprzedającemu, o tyle DDP jest na drugim biegunie i najwięcej korzyści przynosi kupującemu.
Formuła ma zastosowanie przy wszystkich rodzajach transportu.

DAF (ang. Delivered At Frontier)
Formuła DAF oznacza, że sprzedający ma obowiązek dostarczyć towar do dyspozycji kupującego, do oznaczonego miejsca na granicy, przed granicą kraju sąsiedniego. Granicę wskazuje kupujący. Sprzedający ponosi związane z tym koszty, jak też koszty ryzyka uszkodzenia i utraty towaru oraz koszty odprawy celnej eksportowej (jeśli jest wymagana). Kupujący może ponosić koszty wyładunku towaru ze środka transportu na granicy. Dalsza odpowiedzialność za towar i transport przechodzą na kupującego.
Formuła ma zastosowanie przy wszystkich rodzajach transportu.

CPT (ang. Carriage Paid To…)
Formuła CPT oznacza, że sprzedający ma obowiązek zawarcia umowy o przewóz do określonego punktu przeznaczenia wyznaczonego przez kupującego. Sprzedający jest zobowiązany do dostarczenia towaru przewoźnikowi i ponosi wszystkie koszty przewozu oraz odprawy celnej eksportowej (jeśli jest wymagana). Jeśli przewoźników jest kilku, sprzedający jest zobowiązany dostarczyć towar pierwszemu z nich. Kupujący przejmuje koszty ryzyka uszkodzenia czy utraty towaru po przekazaniu przesyłki przewoźnikowi lub pierwszemu przewoźnikowi.
Formuła ma zastosowanie przy wszystkich rodzajach transportu.

CIP (ang. Carriage and Insurance Paid to…)
Formuła CIP oznacza te same reguły co CPT, z tą różnicą, że w CIP sprzedający ponosi dodatkowo obowiązek ubezpieczenia i kosztów z tym związanych.
Formuła ma zastosowanie przy wszystkich rodzajach transportu.

CIF (ang. Cost, Insurance and Freight)
Formuła CIF oznacza, że sprzedający ponosi koszty transportu, ubezpieczenia i zobowiązany jest do przekazania kupującemu dowodu zawarcia umowy ubezpieczenia. Ryzyko utraty lub uszkodzenia towaru przechodzi ze sprzedającego na kupującego w momencie gdy towar przekroczył burtę statku, w porcie załadunku.
Formuła ma zastosowanie w transporcie morskim lub śródlądowym.

CFR (ang. Cost and Freight)
Formuła CFR oznacza, że sprzedający ma obowiązek zawarcia umowy przewozu towaru do określonego portu przeznaczenia, pokrycie kosztów frachtu, w tym kosztów załadunku na statek, oraz wszystkich innych przeładunków, jeśli takie występują podczas przewozu. Przejęcie ryzyka uszkodzenia i utraty towaru przez kupującego odbywa się w momencie rozpoczęcia ładowania towaru na statek w porcie załadunku. Koszty ubezpieczenia towaru leżą po stronie kupującego.
Formuła ma zastosowanie w transporcie morskim lub śródlądowym.

Product Inspection – (ang. przegląd towaru) zlecenie wykonania przeglądu (inspekcji) zgodności wysyłanego towaru z zamówieniem. Zlecenie wystawia kupujący, zatrudniając do tego celu specjalną firmę, która dokonuje tego w miejscu wysyłki. Sprawdza się ilość, wartość i jakość towaru. Są to takie firmy jak SGS czy Lloyds.

FREIGHT FORWARDER – (and. spedycja frachtowa) jest to firma trudniąca się koordynacją średnich i większych przesyłek międzynarodowych. Mogą to być przesyłki paletowe lub kontenerowe. Mniejszymi przesyłkami zajmują się firmy kurierskie lub poczta.